Sitemizi kullanabilmeniz için tarayıcınızda javascriptlerin çalışmasına izin vermelisiniz.

Bulut Bilişimin Beş Temel Özelliği ve Türkiye'nin İhtiyacı Olan Altıncı Özellik

Bulut Bilişimin Beş Temel Özelliği ve Türkiye'nin İhtiyacı Olan Altıncı Özellik



 

Bulut teknolojisi pazarda ilk konuşulmaya başlandığında iş dünyasını nasıl etkileyeceği belli değildi. Daha sonra bulut bilişim, özellikle müşteri hizmetlerini iyileştirmede çok etkili olduğundan binlerce işletme tarafından benimsenen oldukça popüler bir konu hale geldi. Bununla birlikte, operasyon iyileştirme, maliyet tasarrufu ve iş sorunlarını çözen stratejiler sunmada önemli değişikliklere olanak sağladı.

Son 15 yılda gelişen bulut bilişim teknolojisine bakıldığında bu teknoloji, neredeyse Covid-19 salgınının neden olduğu küresel talep şokunu ele almak için tasarlanmış gibi görünmektedir. Salgın, milyonlarca ofis çalışanını bir gecede evden veya uzaktan çalışanlara dönüştürmekle kalmadı, aynı zamanda her bilgi teknolojileri departmanının ve geliştirme birimlerinin çalışma şeklini de değiştirdi. Salgın döneminde herkese açık bulut uygulamaları, geliştirme hizmetleri ve altyapısı, talep üzerine her işletmenin ve tüketicinin kullanımına açık olmasaydı iş dünyasının salgına vereceği tepkinin ne kadar zor olacağını hayal etmek zor değildir. 2020 yılı, bulut bilişimin işletmeler için ne kadar önemli bir konu olduğunu bir kez daha gösterdi. Geleceğimizi yeniden şekillendiren bu salgın bulutun, şirketlerin belirsiz ve istikrarsız durumlara uyum sağlama yöntemlerini güçlendireceğini kanıtlamış oldu. Bunun sonucunda şirketlerin, modern çözümler için bulut bilişime olan güveni daha da arttı.

Bulut bilişimin faydaları ve kullanım alanları hakkında ortak bir anlayışa sahip olmak için bu teknolojiyi geleneksel şirket içi bilgi teknolojileri mimarilerinden ayıran temel özellikler iyi bilinmelidir. Bir bulut bilişim çözümünün faydalarını benimsemek değerli olsa da bulut bilişimi bütünüyle benimsemek çok somut veya anlaşılması kolay değildir. Bir hizmetin internette olması veya site dışı bir veri merkezinde barındırılması, onu bir bulut hizmeti yapmaz. Bu yüzden temel karakteristiklerini anlamak için daha derine inilmesi gerekmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı'nın bir kurumu olan Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü (NIST) bulut bilişimi şöyle tanımlamaktadır:

"Bulut bilişim, minimum yönetim çabası ve hizmet sağlayıcısı desteği ile yayımlanabilecek ortak havuzlara ve ayarlanabilir kaynaklara (örneğin ağlar, sunucular, veri depoları, uygulamalar ve hizmetler) anında erişim sağlayan bir modeldir"

NIST tanımından hareketle bulut bilişiminin, bugün bilindiği şekliyle isteğe bağlı self-servis, geniş ağ erişimi, kaynak havuzu, hızlı esneklik ve ölçülen hizmet olmak üzere beş temel özelliği içermelidir. Bu beş temel özellik, bulut hizmetinin ne olduğunu ve neyin bulut hizmeti olmadığını tanımlamamıza yardımcı olur.

İsteğe bağlı Self Servis:

İsteğe bağlı self servis bulut bilişimin en önemli ve temel özelliklerinden birisidir. Bir sistem yöneticisinin veya dışarıdan bir kişinin yardımı olmadan hizmete abone olamaz ve hizmeti yapılandıramazsanız, bu bir bulut hizmeti değildir. Bulut bilgi işlem kaynakları, hizmet sağlayıcının insan etkileşimi olmadan sağlanabilir. Başka bir deyişle kullanıcılar, çoğunlukla web tabanlı bir self servis portal (yönetim konsolu) aracılığıyla yapılan, insan etkileşimi gerektirmeden bulut bilişim kaynaklarını tedarik edebilirler. Bu bir depolama alanı, sanal makine örnekleri, veri tabanı örnekleri vb. olabilir. İstemcinin sunucu çalışma süresini, yeteneklerini ve ayrılan ağ depolamasını sürekli olarak izlemesini sağlar. Bu özellik, bulut bilişimin temel bir özelliğidir ve bir müşteri de benzer şekilde bilgi işlem yeteneklerini kendi ihtiyaçlarına göre kontrol edebilir.

Genel Ağ Erişimi:

Bulut'un en önemli özelliklerinden birisi de bulut kaynaklarının aynı anda birden fazla yerde bulunabilmesidir. İstemci, bulut verilerine erişebilir veya verileri yalnızca bir cihaz ve internet bağlantısı ile herhangi bir yerden buluta aktarabilir. Bu kapasitelere organizasyonun her yerinde erişilebilir ve internet yardımıyla ulaşılır. Diğer bir deyişle, bulut hizmetleri, internet gibi bir ağ üzerinden (ideal olarak yüksek geniş bant iletişim bağlantısı) kullanılabilir veya özel bulutlarda yerel alan ağı (LAN) olabilir.  Bulut sağlayıcıları, müşterilerin bulut kaynaklarına ve verilere nasıl eriştiğini yansıtan gecikme, erişim süresi, veri işleme hızı vb. gibi farklı ölçümleri izleyip garanti ederek büyük ağ erişimini kaydeder. Kayıtlar ağdaki hizmet kalitesiyle (QoS) ilgilidir ve zamana duyarlı üretim uygulamalarına hizmet vermek için özellikle önemlidir. Bir hizmete masaüstü, mobil vb. birden fazla platform kullanarak bir ağ üzerinden erişmiyorsanız, bu bir bulut hizmeti değildir.

Çok Kiracılı Mimari ve Kaynak Havuzu:

Bulut bilgi işlem kaynakları aynı anda daha fazla kullanıcıyı barındırmak için çok kiracılı mimariler içermektedir. Müşterilerin iş yükleri, aynı ana bilgisayarda birden fazla müşteriye hizmet veren donanımdan ve temel alınan yazılımdan soyutlanır. Çoklu kiracılık, birden çok müşterinin bilgilerinin gizliliğini ve güvenliğini korurken aynı uygulamaları veya aynı fiziksel altyapıyı paylaşmasına olanak tanır. Güvenliği artırmak ve kullanıcıların kaynaklara erişimini hızlandırmak için özel donanım ve soyutlama katmanları kullanılır. Çok kiracılı mimari ve kaynak havuzu ve soyutlama katmanları bir otelde konaklayan insanlara benzer. Kişiler aynı bina altyapısını paylaşırlar, ancak yine de kendi odalarına ve bu altyapı içinde mahremiyetlerine sahiptirler. Bulut çoklu kiracılığının çalışma şekli budur.

Kaynak havuzu, birden çok müşteriye aynı fiziksel kaynaklardan hizmet verildiği anlamına gelmektedir. İyi bir bulut hizmeti için sağlayıcıların kaynak havuzu çok büyük olmalı ve birden çok müşteri gereksinimine hizmet edecek ve ölçek ekonomisi sağlayacak kadar esnek olmalıdır. Kaynak tahsisi kritik üretim uygulamalarının performanslarını etkilememelidir.

Hızlı Esneklik ve Ölçeklenebilirlik:

Bulut bilişimin temel faydalarından birisi üretim organizasyonlarının ihtiyaç duyduğu şekilde buluttaki kaynakları hızlı sağlama becerisidir. Kaynak havuzu ile bilgi işlem, depolama, ağ iletişimi ve diğer varlıklar gerektiğinde eklenebilir veya kaldırılabilir olduğundan bulut sağlayıcıları ve kullanıcıları için ölçeklenebilirlik sağlar. Bu özellik, kurumsal bilgi teknolojileri ekiplerinin bulutta barındırılan iş yüklerini optimize etmelerine ve son kullanıcı darboğazlarından kaçınmalarına yardımcı olur. Bulutlar, dikey veya yatay olarak ölçeklenebilir ve servis sağlayıcılar, kullanıcılar için dinamik ölçeklendirmeyi işlemek için otomasyon yazılımı sunar.

Geleneksel, şirket içi mimariler bu kadar kolay ölçeklenemez. Genel olarak işletmeler, sunucuları ve diğer altyapı varlıklarını satın alarak en yüksek kapasiteyi planlamak zorundadır. Gereksiz kapasite, etkinlikteki durgunluklar sırasında boşta kalır. Bulut bilişimde kullanım, kapasite ve dolayısıyla maliyet hiçbir ek sözleşme veya ceza olmaksızın artırılabilir veya azaltılabilir. Bulut bilişim ölçeklenebilirliği sayesinde, bulut müşteri tarafında daha az sermaye harcaması olur.

Ölçeklenebilirlik, daha uzun vadeli bulut altyapı planlarını tanımlama eğilimindeyken, hızlı esneklik daha çok kısa vadeli bir özelliktir.  Örneğin, bir üretim organizasyonu anlık karmaşık hesaplama gerçekleştirmek için daha fazla bilgi işlem gücüne ihtiyaç duyarsa, bulut esnekliğini kullanır. Öte yandan, üretim organizasyonunun bir üretim projesi için veri tabanında insan-makine ara yüzü etiketleri sağlaması gerekiyorsa bulutun ölçeklenebilirlik özelliği devreye girer.

Özetle, esnekliğin amacı, tahsis edilen kaynakları, belirli bir zamanda ihtiyaç duyulan gerçek kaynak miktarı ile eşleştirmektir. Ölçeklenebilirlik, gerektiğinde uygulama taleplerini karşılamak için kaynakları statik olarak ekleyerek veya çıkararak altyapı sınırları dahilinde bir uygulamanın değişen ihtiyaçlarını ele alır. Ek olarak, ölçeklenebilirlikte boyutlandırma söz konusu olduğunda esneklikten daha ayrıntılı olabilir.

Bulut esnekliğinin en yaygın kullanım örnekleri arasında e-ticaret ve perakende, SaaS, mobil, Dev Ops ve altyapı hizmetlerinde sürekli değişen taleplere sahip diğer ortamlar bulunur. Ölçeklendirme özelliği ise performansın istikrarlı olduğu, tahmin edilebilir bir iş yüküne sahip olan işletmeler için maliyet tasarrufu seçeneği olabilir.

Ölçülen Hizmet:

Ölçme ve raporlama hizmetleri, bulutu kuruluşlar için en iyi seçenek yapan özelliklerden birisidir. Hizmetlerin ölçülebilmesi hem sağlayıcının hem de müşterinin hangi hizmetlerin ne amaçla kullanıldığını izlemesini ve raporlamasını sağlar. Bu sayede faturalandırmanın izlenmesi ve kaynakların optimum kullanımını sağlanır.

Hizmet herhangi bir şekilde ölçülmemişse, yani kullanım ile maliyet arasında doğrudan bir ilişki yoksa, bu hizmet bir bulut hizmeti değildir. Tüm bulut hizmetleri, kullandığınız kadar ödediğiniz abonelikler olmasa da hepsinde depolama miktarı, bant genişliği, aktif kullanıcı hesapları vb. gibi parametreler bir şekilde ölçülür.

TÜRKİYE'NİN BULUT İHTİYACI: YÖNETİLEN BULUT SERVİSLERİ

Günümüz dünyasındaki çalışma şekilleri büyük hesaplama gücü ve devasa veri depolama sistemleri gerektirmektedir. Bu durum, bulut bilişimi her geçen gün daha da popüler hale getirmiştir.

Ancak, sadece NIST'in saydığı beş özelliği sağlayan bulut sağlayıcılar Türkiye'deki işletmelerin BT altyapı ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk çekeceklerdir. Türkiye'deki BT yöneticilerinin en büyük sorunu BT altyapılarını emanet edebilecekleri nitelikli insan kaynağı bulmak, yetiştirmek ve organizasyonlarında tutmaktır. Dolayısı ile bulut sağlayıcı ‘isteğe bağlı self servis' ile işletmeleri baş başa bırakmamalıdır.

İhtiyaçlar doğrultusunda doğru bulut sağlayıcılarını seçtiğinizden emin olmak uzun vadeli başarı için kritik bir hale gelmiştir. 2004 yılından beri Türkiye'nin en önemli kuruluşlarına bulut hizmeti veren GlassHouse, şirketler için dijitalleşmenin hayati bir öneme sahip olduğu bu dönemde kurumsal yapısı, geniş kadrosu ve güçlü mali yapısı ile müşterilerinin dijitalleşme yolculuğuna destek olmaktadır. GlassHouse, tek çatı altında hem yerinde donanım hem de yönetilen bulut çözümleri sağlayabilen, SAP ve Microsoft altyapı uygulamalarına destek verebilen bir hibrit bulut servis sağlayıcısıdır. Dijitalleşmek için ihtiyaçların belirlenmesi ve gerekli alt yapının sağlanabilmesi için üst düzey yetkinlikteki bir bulut sağlayıcı ile çalışmak oldukça değerlidir. Özellikle bulut sağlayıcının iş modelinde bulutun bir yer değil de operasyon modeli ve iş yapış şekli olması, müşterilere yerinde hizmet verecek insan kaynağı tedarik edilebilmesine ve istenen görevleri müşteri adına yerine getirilebilmesine olanak tanımaktadır. GlassHouse bu anlayışla hizmet vermektedir.

Özgür Fakir, Kıdemli Çözüm Mimarı

Yazıyla ilgili sorularınız için ozgur.fakir@glasshouse.com.tr e-posta adresinden bana ulaşabilir, GlassHouse Bulut Hizmetleri ile ilgili detaylı bilgi almak için +90 (850) 885 0175 no'lu Ücretsiz Danışma Hattımızı arayabilirsiniz.

 

Detaylı bilgi almak için sizi aramamızı ister misiniz?

Bilgi Merkezi İçerikleri

Blog Yazıları

Bu site; deneyiminize yardımcı olmak, ürünlerimizi ve hizmetlerimizi kullanımınızı analiz etmek, tanıtım ve pazarlama çalışmalarımıza yardımcı olmak ve üçüncü taraflardan içerik sağlamak için çerezleri ve diğer izleme teknolojilerini kullanır. Daha fazlasını öğrenmek için: Gizlilik Politikamız | Çerez Politikamız